Irak’ta İran destekli bazı milis grupları, ABD ile olası bir çatışmayı önlemek amacıyla ilk kez silah bırakma konusunda istekli olduklarını açıkladılar. Reuters’ın haberine göre, bu karar, Trump yönetiminin göreve gelmesinden bu yana Bağdat’a yaptığı uyarıların ardından alındı. ABD, milislerin dağıtılmaması halinde hava saldırılarıyla hedef alınacakları konusunda Irak’ı uyarmıştı.
Kimi Siyasi Parti Olacak, Kimisi Orduya Katılacak
Iraklı siyasetçi İzzet el-Şahbendar, Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani ile milis liderleri arasında yapılan görüşmelerin son aşamaya geldiğini belirterek, milislerin mevcut durumlarını koruma konusunda ısrarcı olmadıklarını ve ABD saldırılarına karşı savunmasız olduklarının farkında olduklarını söyledi. Görüşmelerde, milis gruplarının siyasi partilere dönüştürülmesi veya Irak güvenlik güçlerine entegrasyonu gibi seçenekler değerlendiriliyor.
‘Savaş Tehlikeli Bir Seviyeye Yaklaşıyor’
Kataib Hizbullah, Nüceba, Seyyid el-Şüheda Tugayı ve Ensarullah el-Evfiyâ gibi dört milis grubundan altı komutan, isimlerini vermeden Reuters’a konuştu. Kataib Hizbullah’tan bir komutan, Trump yönetiminin kendileriyle savaşı daha tehlikeli bir boyuta taşımaya hazır olduğunu bildiklerini ve bu durumu engellemek istediklerini ifade etti. Komutanlar ayrıca, İran Devrim Muhafızları’nın da ABD ve İsrail ile yıkıcı bir çatışmadan kaçınmak için gerekli adımları atma yetkisi verdiğini belirtti.
Üsler Boşaltıldı, Telefonlar Değiştirildi
Yaklaşık 50 bin savaşçıya, uzun menzilli füzelere ve hava savunma sistemlerine sahip Irak İslami Direnişi çatısı altında faaliyet gösteren bu gruplar, İsrail ve ABD hedeflerine yönelik birçok roket ve drone saldırısını üstlenmiş ve İran’ın bölgesel güç ağının bir parçası olarak görülüyor. Reuters’ın aktardığına göre, bazı gruplar Ocak ayından beri Musul ve Enbar gibi şehirlerdeki üslerini boşalttı. Komutanlar ise güvenliklerini artırmak için araç ve telefonlarını değiştirmeye başladı.
ABD İkna Olmadı
Başbakan Sudani’nin danışmanı Ferhad Alaeldin, Sudani’nin ülkedeki tüm silahların devlet kontrolüne alınmasını istediğini ve bu amaca yapıcı bir diyalogla ulaşmayı hedeflediğini söyledi. Amerikan Dışişleri Bakanlığı ise yaptığı açıklamada, bu grupların Irak başkomutanına değil, İran’a bağlılık duyduğunu ve bu durumun değişmesi gerektiğini vurguladı. Bazı ABD yetkilileri ise geçmişte benzer açıklamaların yapıldığını hatırlatarak, kalıcı bir silahsızlanma olup olmayacağı konusunda şüphelerini dile getirdi.
‘Direniş Ekseni’ Tökezliyor
İran Devrim Muhafızları ve İsrail Dışişleri Bakanlığı konuyla ilgili yorum yapmazken, İran’ın uzun yıllar boyunca kurduğu “Direniş Ekseni” ciddi darbeler aldı. Hamas’ın Ekim 2023’te İsrail’e düzenlediği saldırı sonrası başlayan savaş, bölgedeki dengeleri değiştirdi. Lübnan’daki Hizbullah, Gazze’deki Hamas ve Yemen’deki Husiler önemli kayıplar verdi. Suriye’de Beşar Esad’ın devrilmesiyle de Tahran’ın bölgedeki etkisi azaldı. Irak, bu denklemin ortasında hem İran hem de ABD ile ilişkilerini dengelemeye çalışıyor. Ancak Direniş Ekseni, kısa vadede toparlanamayacağı kaynaklar kaybetmiş durumda. Bu süreçte Washington ise geri adım atmayacağının sinyallerini veriyor.
