Unutkanlık, genellikle zihinsel bir zayıflık olarak görülse de, aslında yüksek zekânın bir işareti olabilir. Kanadalı nörobilimciler Paul Frankland ve Blake Richards’ın araştırmalarına göre, unutmak hafıza problemi değil, beynin zekâyı destekleyen önemli bir fonksiyonu. Neuron dergisinde yayınlanan çalışma ve Dr. Frédéric Saldmann’ın “Vital!” adlı kitabı da bu görüşü destekliyor.
Hafıza kaybı, beyinde yeni bilgilere yer açılmasını sağlar. İsimleri veya yerleri unuttuğumuzda endişelenmemize gerek yok. Her ne kadar aklımıza Alzheimer gibi hastalıklar gelse de, genellikle durum böyle değildir. Alzheimer’da unutkanlık günlük yaşamı etkileyecek boyuttadır. Oysa ufak tefek şeyleri unutmak ve sonra hatırlamak normaldir. Nörobilişsel rahatsızlığı olan bireyler daha sık unutur ve yakın geçmişi hatırlamakta güçlük çekerler.
Günlük hayatımızı ve projelerimizi etkilemeyen unutkanlıklar zararsız, hatta faydalıdır. Beynimiz, tıpkı bir bilgisayarın sabit diski gibi, yeni verilere yer açmak için eski ve gereksiz bilgileri siler. Bu da daha verimli çalışmamızı sağlar. Unutmak, önemsiz detayları eleyerek önemli olanlara odaklanmamızı ve daha etkili kararlar almamızı sağlar.
Zeki bir beyin her şeyi hatırlayan değil, gereksiz bilgileri eleyip önemli olanlara odaklanabilen beyindir. Bu nedenle, hafıza kaybı zekâyı tetikleyebilir. Araştırmacılar, unutmanın gereksiz bilgileri ayıklamamıza ve beyin fonksiyonlarımızı optimize etmemize yardımcı olduğunu vurguluyor. Çelişkili bilgilerden arınmış bir zihin, karar verme süreçlerinde önemli verilerin daha kolay fark edilmesini sağlar. Unutmak, gereksiz detaylara takılmadan büyük resmi görmemizi ve karmaşık sorunlara daha kolay çözüm bulmamızı sağlar. Gereksiz bilgileri filtreleyip sadece önemli olanları hatırlayan kişiler, değişen koşullara daha hızlı adapte olur ve daha stratejik kararlar alır. Beyin, bazı bilgileri sınıflandırıp unutarak bilişsel yükü azaltır ve zihinsel esnekliği artırır. Kısacası, unutmak bir hata değil, çevremize uyum sağlamamızı sağlayan temel bir işlevdir.
Bazen zihnimiz, acı veren anıları silerek bize rahatlama sağlar. Bir kişinin, filmin veya şarkıcının adını unuttuğumuzda, bilinçaltımızın bize bir mesaj vermeye çalışıyor olabileceğini düşünebiliriz. Bir dahaki sefere bir ismi veya detayı unuttuğumuzda kendimizi suçlamayalım. Çünkü bu, yüksek zekâ seviyemizin bir göstergesi olabilir.
