Başkan Donald Trump, “kısa vadeli” sıkıntılara yol açabilecek olan Meksika, Kanada ve Çin’e yönelik geniş kapsamlı gümrük tarifelerini uygulamaya koydu.
Küresel piyasalar, bu vergilerin ekonomik büyümeyi zayıflatabileceği ve enflasyonu yeniden tetikleyebileceği endişesiyle dalgalandı.
Trump, Kanada ve Meksika liderleriyle görüşeceğini açıkladı. Bu ülkeler misilleme tarifeleri getirirken, Trump geri adım atmayacağını söyledi.
“Büyük bir şey beklemiyorum” diyen Trump, “Bize çok borçları var ve eminim ki bu borcu ödeyecekler” dedi. Avrupa Birliği’ne de gümrük vergileri getirileceğini ancak bunun ne zaman olacağını belirtmedi.
Uzmanlar, Kanada ve Meksika’dan ithal edilen ürünlere yüzde 25, Çin’den gelenlere ise yüzde 10 ek vergi uygulanmasının küresel büyümeyi yavaşlatacağını ve ABD’liler için fiyatları artıracağını söylüyor.
Ancak Trump, bu önlemlerin ABD’ye yapılan yasa dışı göçü ve uyuşturucu akışını kontrol altına almak, aynı zamanda yerli sanayiyi canlandırmak için gerekli olduğunu savundu.
“Kısa vadede biraz acı çekebiliriz, insanlar bunu anlıyor. Ama uzun vadede, ABD neredeyse tüm dünya tarafından kazıklandı” dedi.
Finans piyasaları bu gelişmelere olumsuz tepki verdi. ABD vadeli hisse senetleri, Asya işlemlerinde geriledi. Nasdaq vadeli işlemleri yüzde 2,35, S&P 500 vadeli işlemleri yüzde 1,8 düştü.
Petrol fiyatları varil başına 2 doların üzerinde artarken, benzin vadeli işlemleri yüzde 3’ten fazla yükseldi. Kuzey Amerikalı şirketler, gelecek tarifelere hazırlık yapıyor.
ING analistleri, tarifelerin ABD ithalatının neredeyse yarısını kapsadığını ve ABD’nin bu açığı kapatmak için üretimini iki katına çıkarması gerektiğini, bunun ise kısa vadede mümkün olmadığını belirtti.
Trump, tarifeleri üç başkanlık kararnamesiyle uygulamaya koydu ve bunların bu hafta Salı günü yürürlüğe gireceğini duyurdu.
Beyaz Saray, bu tarifelerin kaldırılması için hangi koşulların karşılanması gerektiği konusunda net bilgi vermedi. Çin, tarifeleri Dünya Ticaret Örgütü’ne taşıyacağını ve misilleme önlemleri alacağını açıkladı.
Kanada, tarifelere karşı yasal yollara başvuracağını duyurdu. Başbakan Justin Trudeau, pazar günü Kanadalıları ABD ürünlerini boykot etmeye çağırdı ve 155 milyar dolarlık Amerikan malına misilleme tarifeleri getirdiğini açıkladı.
Listede fıstık ezmesi, bira, şarap, kereste ve ev aletleri yer alıyor. Kanada hükümeti, ticaret savaşından zarar görebilecek şirketleri desteklemeye yönelik önlemler üzerinde çalıştığını belirtti.
Trump ise Kanada’ya sert eleştiriler yöneltti ve ülkenin ABD’ye katılması gerektiğini ima etti.
Trump’ın tarifeleri, 2024 seçim kampanyasında sıkça dile getirdiği vaatlerden biriydi. Ekonomistlerin büyümeyi baltalayacağı ve fiyatları yükselteceği yönündeki uyarılarına rağmen bu kararı uygulamaya koydu.
Trump, Uluslararası Acil Ekonomik Yetkiler Yasası ve Ulusal Acil Durum Yasası kapsamında bir ulusal acil durum ilan etti.
Hukukçular, bu yasaları ticaret savaşlarında kullanmasının hukuki sınırları zorladığını ve yasal itirazlarla karşılaşabileceğini belirtti.
