Kamu İhalelerinde Pazarlık Usulü Artıyor
Kamu ihalelerinde açık ihale usulü yasal olarak zorunlu olsa da olağanüstü durumlarda pazarlık usulüyle (21/B) ihaleler gerçekleştiriliyor. 2014 yılında kamu ihalelerinin %85,7’si açık ihale, %95’i pazarlık usulüyle yapılırken, 2024’ün ilk yarısında bu oranlar sırasıyla %59,5 ve %39,21’e değişti.
CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, dünyada en çok kamu ihalesi alan ilk 10 firmadan 5’inin Türkiye’de olduğunu hatırlatarak, “İstisnaların genişletilmesiyle pazarlık yöntemi genel bir yöntem oldu. Bu ihaleler her zaman suistimale açıktır. İstisnaların genişletilmesiyle başlangıçta 6 madde olan bentlere alfabe yetmedi. Harfler bitince ‘AA-BB’ gibi bentler eklendi. Alfabemiz bile çaresiz kalmış” dedi.
1 Trilyon Liralık İhale
Bakırlıoğlu, kamuda herkese açık olan ihale yönteminin azaldığına dikkat çekti: “2024’ün ilk 6 ayında 1 trilyon 98 milyar TL tutarında ihale yapılmış. Bunun 262 milyar TL’si yani yaklaşık %24’ü ihale kanunundan istisna kapsamında. Doğrudan teminle yapılan alımların tutarı da 65,6 milyar TL (%5,9) olmuş. Pazarlık usulü yapılan ihale tutarı 302 milyar lira iken açık ihaleyle yapılanların tutarı 459,6 milyar TL.”
İş Vergiye Gelince Ortada Yoklar
Toplam 1 trilyon 98 milyar liralık alımın 459,6 milyar lirasının açık ihaleyle yapıldığına değinen Bakırlıoğlu, 2014’te açık ihaleyle yapılanların toplam içindeki payının %73 olduğunu belirtti. “Yıllar içinde bu pay %42’ye düştü. İhaleler denetim ve rekabetten uzak yöntemlerle herkesin tanıdığı birkaç holdinge veriliyor. KÖİ projelerinde de özelleştirme ihalelerinde de bunlar var” diyen Bakırlıoğlu, “Ama iş vergiye gelince hiçbiri ortada yok” ifadelerini kullandı.
