Sağlıklı bir beyinde, sinir hücreleri arasındaki iletişim sırasında oluşan atık proteinler, beyin-omurilik sıvısıyla temizlenir. Ancak Alzheimer ve Parkinson gibi hastalıklarda bu temizleme sistemi bozulur ve zararlı proteinler beyinde birikerek sinir hücrelerine zarar verir.
2012’de keşfedilen “glifatik sistem”, beyin-omurilik sıvısını lenfatik sisteme taşıyarak beyindeki atıkları temizleyen bir mekanizmadır. Lenfanjion damarları, bu sistemin temel yapı taşlarından biridir ve beyin-omurilik sıvısını lenfatik sisteme iten küçük pompalara benzer.
Son araştırmalar, yaşla birlikte bu pompaların etkinliğinin azaldığını ve bunun beyinde atık birikimine yol açtığını göstermiştir.
Araştırmacılar, yaşlı farelerde bu pompaları yeniden etkinleştirmek için hamilelik sırasında doğum başlatmak için kullanılan bir ilaç kullandılar. İlaç, lenfanjion damarlarını genç farelerinkine benzer şekilde çalıştırdı ve beyin-omurilik sıvısının daha verimli bir şekilde temizlenmesini sağladı.
Bu bulgu, Alzheimer ve Parkinson gibi hastalıklar için yeni bir tedavi yöntemi sunabilir. Halihazırda güvenli olduğu bilinen bir ilacın kullanılması, bu yaklaşımın insanlarda da uygulanabilirliğini artırıyor.
Rochester Üniversitesi’nden araştırmacı Douglas Kelley, bu damarların cilt yüzeyine yakın olmasının müdahale için uygun bir hedef olduğunu vurguladı. Kelley, bu yaklaşımın diğer tedavi yöntemleriyle birleştirildiğinde yeni tedavi seçenekleri sunabileceğine inanıyor.
Bu sonuçlar umut verici olsa da, bu yaklaşımın insanlarda da aynı etkiyi gösterip göstermediğini kesin olarak belirlemek için daha fazla araştırma gerekiyor. Bilim insanları, Alzheimer ve Parkinson gibi nörodejeneratif hastalıkların tedavisinde yeni yollar aramaya devam ediyor.
