Rosetta Taşı ve Antik Mısır Hiyerogliflerinin Çözülmesi
Mısır’ı işgal eden Fransız ordusunun, Rosetta kasabasında bulduğu Rosetta Taşı, eski Mısır hiyerogliflerinin deşifre edilmesinde kilit bir rol oynar. Taşın üzerinde hiyeroglif, demotik ve antik Yunanca olmak üzere üç farklı yazı bulunmaktadır.
Rosetta Taşı, 24 yıl gibi kısa bir sürede çözüldü ve ardından İngiltere’ye götürüldü. Günümüzde Britanya Müzesi’nde sergilenen taş, Mısır hükümeti tarafından iade edilmesini talep ediliyor.
Napolyon Ordusu Tarafından Keşfedildi
Rosetta Taşı, 1799’da Napolyon’un ordusu tarafından keşfedildi. Üzerindeki hiyeroglif, demotik ve antik Yunanca yazıtları, Fransız bilgin Jean-François Champollion tarafından incelendi ve Mısır’ın kadim yazı sisteminin çözülmesine olanak sağladı.
Taşın, MÖ 196 yılında yazıldığı tahmin ediliyor. Napolyon’un yenilgisinden sonra, 1802’de Britanya Müzesi’ne getirildi.
760 Kg Ağırlığında
Yaklaşık 760 kg ağırlığında olan Rosetta Taşı, siyah bazalttan yapılmıştır. Antik Yunanca, demotik ve hiyeroglif yazıları içerir.
İlk olarak İngiliz fizikçi Thomas Young, hiyerogliflerdeki Kral Ptolemy’nin adını tespit etti. Ardından Champollion, hiyerogliflerin sesli harfleri temsil ettiğini keşfederek yazı sistemini büyük ölçüde çözdü.
Üç Eski Metin Yazıyor
Rosetta Taşı, iki Mısır ve bir Yunan olmak üzere üç eski metnin bir araya getirilmesidir. Yunanca metin, Mısır’daki Ptolemaik Hanedan’a aittir. Dematik ve hiyeroglif metinler ise Mısırlıların kullandığı yazılardır.
Taştaki yazılar, V. Ptolemaios Epiphanes’in taç giyme törenini kutlamak için, rahipler tarafından yazılmıştır. Mısır’ın hem Yunan hem de yerel yöneticilerine hitap etmeyi amaçlıyordu.
Rahip Konseyi Tarafından Yazıldı
Rosetta Taşı’ndaki yazıt, Memphis’teki bir rahip konseyi tarafından yazılmıştır. MÖ 196 yılında, V. Ptolemaios Epiphanes’in tahta çıkışının dokuzuncu yıldönümünde yazılmıştır.
Taş, kralın başarılarını ve reformlarını kaydeder. Ptolemaios’un tapınaklara yaptığı bağışları, vergi indirimlerini ve iç isyanları bastırmasını anlatır.
