Araştırma: İnsanların Ölüm Riskleri Genetikten Daha Çok Çevresel Faktörler Tarafından Belirleniyor
İngiltere’de gerçekleştirilen ve yaklaşık yarım milyon kişiyi kapsayan bir araştırmada, insanların ölüm risklerinin genetik faktörlerden ziyade çevresel faktörler tarafından daha fazla belirlendiği ortaya çıktı.
Araştırmacılar, katılımcıların 22 farklı hastalığa karşı genetik yatkınlıklarını tespit etti, obezite ve yüksek tansiyon gibi yaygın sağlık sorunlarını izledi ve yaşlanma süreçlerini ölçmek için kan örnekleri inceledi.
Bulgulara göre, yaş, cinsiyet ve yaşam tarzı gibi çevresel faktörler göz önünde bulundurulduğunda, ölüm risklerinin yaklaşık yüzde 66’sının bu değişkenlerle bağlantılı olduğu anlaşıldı.
Araştırmanın baş araştırmacısı Austin Argentieri, “Çevresel faktörlerin genetik faktörlere göre ne kadar daha önemli olduğunu görmek bizi gerçekten şaşırttı” dedi.
Başlangıçta incelenen 164 çevresel faktörün sayısı, analizler sonucunda eğitim düzeyi, gelir, uyku düzeni, fiziksel aktivite, sigara içme, sosyal destek, zihinsel sağlık ve çocukluk dönemi kilosu gibi 25 temel ölçüme indirildi. Araştırmacılar, bu faktörlerin her birinin erken ölüm riskine küçük katkılarda bulunduğunu, ancak bir araya geldiklerinde bu riskin önemli ölçüde arttığını vurguladı.
Araştırma, genetik ve çevresel faktörlerin sağlık üzerindeki etkilerinin hastalıktan hastalığa değiştiğini de ortaya koydu. Demans, meme kanseri, prostat kanseri ve kolon kanseri gibi hastalıklarda genetik risk daha büyük bir role sahipken, akciğer kanseri, kalp hastalığı ve karaciğer hastalığı gibi hastalıklarda çevresel faktörlerin etkisi daha belirgindi.
Araştırmacılar, sağlık üzerinde etkili olabilecek bazı faktörlerin araştırmaya dahil edilmediğini ve farklı ülkelerde benzer çalışmaların yapılması gerektiğini belirtti. Argentieri, “Dünyanın farklı bölgelerinde daha fazla araştırmaya ihtiyaç var” dedi.
Cambridge Üniversitesi’nden Dr. Stephen Burgess, “Genler hayatımızı kesin olarak belirlemez” dedi. “Genetik yatkınlıklar olabilir, ancak elimizi nasıl oynayacağımız bize kalmıştır. Çevresel faktörler değiştirilebilir, bu nedenle sağlıklı kalma şansımızı artırmak için yaşam tarzımızı iyileştirebiliriz.”
