Depremzedeye verilen sözler yarım kaldı

Deprem Konutları: Sözler Tutulmadı, Yardımlar nereye gitti?

6 Şubat 2023’teki depremlerden yaklaşık iki yıl geçti ancak verilen sözler yerine getirilmedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, bir yıl içinde 319 bin ve toplamda 650 bin konut inşa edeceğine söz vermişti. Geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada ise deprem bölgesinde 155 bininci konutun anahtarını teslim ettiklerini söyledi. Bu, verilen sözlerin yüzde 50’sinden bile azının gerçekleştirildiği anlamına geliyor.

En ağır hasarı Hatay aldı ve en çok zarar gören ilçelerinden biri Arsuz oldu. Burada 3.900 deprem konutunun inşasına başlandı ve kaba inşaatları tamamlandı. Bu konutların bu yıl içinde teslim edilmesi bekleniyor.

Yardımlar Nereye Gitti?

Cumhurbaşkanı Erdoğan, deprem bölgesinde 2023 ve 2024 yıllarında 2,6 trilyon lira harcandığını, bunun güncel kurla 75 milyar dolara denk geldiğini açıkladı.

Depremlerin ardından TRT’nin Türkiye Tek Yürek kampanyasına 115 milyar lira bağışlandı. Motorlu taşıt vergisi iki kez ödendi. AFAD, 129 milyar lira yardım topladığını açıkladı. AB, 6 milyar Euro (bugünkü kurla 220 milyar lira) yardımda bulundu. İktidar, ilk yıl deprem bölgesi için 894 milyar lira harcadı. 2024’te bütçeye konan 906 milyarlık ödenekten harcanan miktar 212 milyar lirada kaldı.

Deprem harcamalarında ayrılan ödeneğin yalnızca yüzde 23,4’ü kullanılırken, yaklaşık 700 milyar TL’lik ödenek ise harcanmadı. AKP’li yetkililer, 9 trilyonu aşan harcamaları ve 1,3 trilyon liraya dayanan bütçe açığını savunmak için deprem harcamalarına vurgu yapıyor ancak 2024 bütçesinde deprem harcamalarının payı yalnızca yüzde 2,3’te kaldı.

11 Kentte 155 Bin Konut Teslim Edildi

İşte her kentte teslim edilen ve bekleyen konut sayıları:

• Hatay: 254.195 konut sözü verildi, 32.160 teslim edildi, 222.035 bekliyor.
• Kahramanmaraş: 112.414 konut sözü verildi, 27.398 teslim edildi, 85.016 bekliyor.
• Malatya: 103.015 konut sözü verildi, 19.751 teslim edildi, 83.264 bekliyor.
• Adıyaman: 64.811 konut sözü verildi, 24.625 teslim edildi, 40.186 bekliyor.
• Gaziantep: 41.922 konut sözü verildi, 20.888 teslim edildi, 21.034 bekliyor.
• Diyarbakır: 21.712 konut sözü verildi, 7.008 teslim edildi, 14.704 bekliyor.
• Osmaniye: 20.502 konut sözü verildi, 5.410 teslim edildi, 15.092 bekliyor.
• Adana: 21.021 konut sözü verildi, 3.872 teslim edildi, 17.149 bekliyor.
• Elazığ: 20.261 konut sözü verildi, 5.481 teslim edildi, 14.780 bekliyor.
• Şanlıurfa: 16.782 konut sözü verildi, 6.512 teslim edildi, 10.270 bekliyor.
• Kilis: 3.361 konut sözü verildi, 1.929 teslim edildi, 1.432 bekliyor.

İhaleler Malum Patronlara Gitti

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 6 Şubat 2023 ile 7 Eylül 2024 tarihleri arasında 114 milyar 482 milyon 193 TL’lik deprem konut ihalesi yaptı. Bu ihalelerin büyük bir kısmı 16 şirkete verildi:

• Çelikler Holding/YSE Yapı İnşaat
• YDA İnşaat
• Siyah Kalem Mühendislik
• Rönesans Holding
• Kalyon İnşaat/İspa
• Kuzu Grup
• Ziver Petrol

Bu şirketlerin bir kısmının Erdoğan’ın yakın çevresine ait olduğu biliniyor.