Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın yayımladığı “Büyük Kur Şokları ve Kur Geçişkenliğinde Doğrusal Olmayan Etkiler” başlıklı tebliğ, döviz kurundaki değişimlerin enflasyona yansımasının her zaman aynı olmadığını gösteriyor. Ekonomistler Fethi Öğünç ve Orhun Özel tarafından yapılan çalışma, büyük kur dalgalanmalarının enflasyona etkisinin ilk başta güçlü olduğunu, ancak sonraki aylarda hızla azaldığını ortaya koyuyor.
Kur şokları ve enflasyon arasında doğrusal olmayan bir ilişki olduğu vurgulanıyor. Firmaların fiyatlama davranışları, kur dalgalanmalarının büyüklüğüne göre değişiyor. Küçük dalgalanmalarda fiyat geçişkenliği yüzde 38-40 civarındayken, büyük kur şoklarında bu oran belirgin şekilde artıyor.
Büyük kur dalgalanmaları, enflasyonu beklenenden fazla yükseltse de, bu etki kalıcı olmuyor. Takip eden dönemde enflasyonun hızlı bir düşüş gösterdiği görülüyor. Bu durum, büyük şok dönemlerindeki fiyat artışlarının zaman içinde dengelenmesiyle açıklanıyor.
Merkez Bankası, enflasyon modelleme çalışmalarında bu doğrusal olmayan ilişkinin göz önünde bulundurulması gerektiğinin altını çiziyor. Standart modellerin kullanılmasının, kur geçişkenliğini olduğundan yüksek gösterebileceği ve yanıltıcı sonuçlara yol açabileceği belirtiliyor.
Bu çalışma, kur şoklarının enflasyon üzerindeki etkisini anlamak için önemli veriler sunuyor. Ayrıca, Merkez Bankası’nın enflasyon tahminleri ve para politikası kararları için de önemli bir kaynak oluşturuyor.
