semFYC’nin Önleyici Faaliyetler ve Sağlık Geliştirme Programı (PAPPS) koordinatörü ve aile hekimi Asensio López, cep telefonu kullanımının uykuyu nasıl etkilediği konusunda önemli bilgiler paylaştı. López’e göre, telefonların uyku kalitesi ve düzenini olumsuz etkilemesini önlemek için belirli bir kurala uymak gerekiyor. Telefonun uyku moduna alınması etkili bir çözüm olsa da, bu özelliğin yeterince kullanılmadığını belirtiyor. İdeal olan, telefonu sadece sabah alarmı için kullanmak ve bunun dışında uyku öncesinde telefonla etkileşimi sınırlamak.
Yapılan araştırmalar, uyumadan önce telefonla meşgul olmanın uyku kalitesini düşürebileceğini gösteriyor. Bu etkinin kişiden kişiye değişebileceğini de ekleyen López, özellikle gençlerin ve ergenlerin uyku öncesinde telefonu sıkça kullandığını ve bu durumun uyku düzenlerini ve günlük performanslarını olumsuz etkilediğini belirtiyor. Uyku sorunlarının değerlendirilmesinde, kişinin geçmişteki uyku alışkanlıkları ve yaşamındaki diğer stres faktörlerinin de göz önünde bulundurulması gerektiğini vurguluyor.
Cep telefonları, televizyonlar ve tabletler gibi cihazların yaydığı mavi ışık, sirkadiyen ritmi olumsuz etkiliyor. Sirkadiyen ritim, uyku ve uyanıklık döngümüzü düzenleyen doğal bir süreç. Mavi ışık, bu ritmi bozarak uyku düzensizliğine yol açabiliyor.
Mavi ışığın melatonin hormonunun salgılanmasını geciktirmesi, uykuya dalmayı zorlaştırıyor, gece boyunca uyanmalara ve sabahları yorgun uyanmaya neden olabiliyor. Bu durum, uyku düzenini ciddi şekilde bozabiliyor.
Araştırmalar, gençlerin uyku saatlerini geciktirme eğiliminde olduğunu ve telefon gibi cihazların uyku öncesi kullanımının kronik uyku yoksunluğuna ve gündüz uykululuğuna yol açabileceğini gösteriyor. Dr. López, bu durumu “gecikmiş faz sendromu” olarak adlandırıyor ve bu sendromun, uykuya dalmakta zorluk ve beklenenden çok daha geç uyanmayla karakterize olduğunu belirtiyor.
Alarmı erteleme alışkanlığına gelince, Dr. López, bu konuda kesin bir yargıya varmak için yeterli araştırma olmadığını söylüyor. Bazı insanlar için erteleme tuşuna basmak cazip gelse de, diğerleri için güne erken ve planlı başlamak daha verimli olabiliyor. Bu durumun kişisel tercihlere ve koşullara bağlı olduğunu vurguluyor.
