Halkın mart ayı enflasyonu dur durak bilmiyor

Dünyada gıda fiyatlarının en hızlı yükseldiği ülkelerden biri olan Türkiye’de, enflasyon Ramazan ayında da etkisini sürdürdü. Mart 2025’te gıda fiyatları yüzde 6,8 artarken, son 58 aydır aralıksız devam eden bu yükseliş yıllık bazda yüzde 54,2’ye ulaştı. Özellikle dar gelirliler için ciddi bir sorun olan gıda enflasyonunun etkileri, Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu’nun araştırmasıyla daha da belirginleşti.

Açlık Riski Büyüyor

Gıda fiyatlarındaki bu hızlı artış, ücretli çalışanlar, dar gelirliler ve yoksullar için büyük bir tehlike oluşturuyor. Vatandaşlar, gıda harcamalarını karşılayabilmek adına sağlık, eğitim, barınma gibi diğer temel ihtiyaçlarından kısmak zorunda kalıyor. Türkiye’de 2021 Eylül ayından bu yana gıda fiyatları yüzde 1.165 oranında arttı. 2021 yılında 100 liraya alınabilen bir gıda sepeti, Ocak 2025’te 1.159 liraya, Şubat’ta 1.185 liraya, Mart’ta ise 1.265 liraya çıktı. Ücret zamlarının gıda fiyatlarındaki artışı karşılayamadığı, kamu çalışanlarının maaşlarındaki toplam artışın ise yüzde 881,5 seviyesinde kaldığı belirtiliyor. Ocak 2025’te yapılan yüzde 6’lık toplu sözleşme zammı, yalnızca iki ayda eriyerek çalışanları yılın başında bile devletten alacaklı konuma düşürdü.

Gıda Fiyatları 16 Kat Arttı

Birleşik Kamu-İş’in gıda fiyatları endeksi, Haziran 2020’den beri 58 aydır aralıksız yükseliyor. 2020 yılında 100 liraya alınabilen bir gıda sepeti, şu anda 1.850 liraya mal oluyor. Bu durum, özellikle düşük ve sabit gelirlileri olumsuz etkiliyor.

Mart Ayında Fiyat Değişiklikleri

Ekmek, pirinç, un, bulgur, makarna fiyatları: Makarna fiyatlarındaki düşüş sayesinde yüzde 0,5 azaldı.

• Et ve balık fiyatları: Yüzde 11,2 arttı.
• Süt, süt ürünleri ve yumurta: Yüzde 3,8 oranında yükseldi.
• Yağ fiyatları: Ayçiçek yağındaki düşüşle yüzde 2,5 azaldı.
• Meyve fiyatları: Yüzde 12,7 artış gösterdi.
• Sebze fiyatları: Yüzde 19,8 zamlandı.
• Bakliyat fiyatları: Değişmedi.
• Diğer işlenmiş gıda fiyatları: Yüzde 0,3 oranında yükseldi.

Üç Aylık Değişim

Ocak ayında yüzde 4, Şubat ayında yüzde 2,2 artan gıda fiyatları, Mart ayı ile birlikte yılın ilk çeyreğinde toplamda yüzde 13,6 yükseldi.

Ekmek, pirinç, un, bulgur, makarna fiyatları: Yüzde 6,3 arttı.

• Et ve balık fiyatları: Yüzde 17,8 yükseldi.
• Süt, süt ürünleri ve yumurta: Yüzde 16 arttı.
• Yağ fiyatları: Yüzde 1,5 oranında geriledi.
• Meyve fiyatları: Yüzde 18 artış gösterdi.
• Sebze fiyatları: Yüzde 24,8 yükseldi.
• Bakliyat fiyatları: Yüzde 5,7 zamlandı.
• Diğer işlenmiş gıdalar: Yüzde 3,5 oranında zamlandı.

Yıllık Değişim

Gıda fiyatlarındaki yıllık değişim de kaygı verici seviyelere ulaştı.

• Ekmek, un, bulgur, makarna fiyatları: Yüzde 44,8 arttı.
• Et ve balık fiyatları: Yüzde 29,6 zamlandı.
• Süt, süt ürünleri ve yumurta: Yüzde 33,4 yükseldi.
• Yağ fiyatları: Yüzde 34,7 arttı.
• Meyve fiyatları: Yüzde 123,8 zamlandı.
• Sebze fiyatları: Yüzde 179,7 yükseldi.
• Bakliyat fiyatları: Yüzde 18,8 arttı.
• Diğer işlenmiş gıdalar: Yüzde 34,7 oranında zamlandı.

Mart 2025 itibariyle yıllık gıda enflasyonu yüzde 54,2’ye ulaşarak alım gücündeki erimenin hız kesmeden devam ettiğini gösterdi.

12 Aylık Ortalama Artış

Son 12 aylık ortalamalara bakıldığında:

• Ekmek, un, bulgur, makarna fiyatları: Yüzde 46,9 arttı.
• Et ve balık fiyatları: Yüzde 49,5 yükseldi.
• Süt, süt ürünleri ve yumurta fiyatları: Yüzde 42,1 zamlandı.
• Yağ fiyatları: Yüzde 58,2 yükseldi.
• Meyve fiyatları: Yüzde 123,8 zamlandı.
• Sebze fiyatları: Yüzde 179,7 arttı.
• Bakliyat fiyatları: Yüzde 40,2 zamlandı.
• Diğer işlenmiş gıdalar: Yüzde 68,3 yükseldi.

Türkiye’de gıda fiyatları, dar gelirli vatandaşların mutfak bütçelerini zorlamaya devam ediyor. Ekonomik şartların ağırlaştığı bu dönemde, halkın temel gıdaya erişimi giderek güçleşiyor.