Hazine ve Maliye Bakanlığı, döviz cinsinden veya dövize endeksli menkul satış sözleşmelerine izin verilmesi kararının gerekçesini açıkladı. Özellikle dış ticaretle uğraşan şirketlerin döviz alım satım maliyetlerini azaltmak, ticari faaliyetleri kolaylaştırmak ve enflasyon üzerindeki baskıyı hafifletmek amaçlanıyor.
Bakanlık açıklamasında, 13 Eylül 2018’de Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar’da yapılan değişiklikle, Türkiye’de yerleşik kişilerin kendi aralarındaki belirli sözleşmelerde döviz veya dövize endeksli bedel belirleyemeyeceği hükmünün getirildiğini hatırlattı. 2008-32/34 sayılı Tebliğ ise bu hükmün istisnalarını düzenliyor.
Açıklamada, 19 Nisan 2022’de yapılan bir değişiklikle menkul satış sözleşmelerindeki ödemelerin Türk Lirası cinsinden yapılmasının zorunlu hale getirildiği belirtildi. Bu düzenlemeyle, sözleşmeler döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak yapılabiliyor ancak ödemeler tarafların anlaştığı bir kur üzerinden Türk Lirası’na çevriliyordu.
Uygulamanın ardından, özellikle ihracatçılar gibi döviz geliri olan firmaların yurt içi işlemlerinde Türk Lirası ile ödeme yapmak zorunda kalmaları nedeniyle ek döviz alım satım maliyetleri ortaya çıktığı ve kur beklentileri nedeniyle fiyatlama davranışlarında bozulmalar yaşandığı gözlemlendi. Bu durumun enflasyonist baskılara yol açtığı vurgulandı.
Bu nedenle, döviz piyasasındaki istikrar, Türk Lirası’na olan güvenin artması ve makroekonomik politikalardaki sadeleşme süreci çerçevesinde, menkul satış sözleşmeleri için 2022’de getirilen Türk Lirası ödeme zorunluluğu 6 Mart 2025’te kaldırıldı. Böylece, taşıt satışları hariç, menkul satış sözleşmelerinde ödemelerin döviz veya dövize endeksli olarak yapılabilmesinin önü açıldı.
Bu değişiklikle, dış ticaret yapan firmaların döviz alım satım maliyetlerinin azaltılması, ticari faaliyetlerin kolaylaştırılması ve enflasyon üzerindeki baskının hafifletilmesi hedefleniyor.
Gayrimenkul kiralama, gayrimenkul satışı, iş, hizmet, eser ve finansal kiralama sözleşmelerinin ise belirli istisnalar dışında döviz veya dövize endeksli olarak yapılması hala yasak. 6 Mart 2025 tarihli değişiklik sadece menkul satış sözleşmelerini kapsıyor.
