Yer Bilimi Eğitimi Alarm Verdi
Jeoloji mühendisliği ve jeofizik mühendisliği eğitimleri ciddi bir düşüş yaşıyor. Son üç yılın tercih verilerini analiz eden Uzman Eğitimci Salim Ünsal’a göre, öğrencilerin bu bölümlere girmek için yarıştığı günler geride kalmış durumda.
Kontenjanlar Düştü
Salim Ünsal, mezunların işsiz kalması nedeniyle tercihlerin azaldığını, üniversitelerin de öğrencisizlikten bölümleri kapattığını belirtiyor. Cumhuriyet, Kocaeli, Sakarya, KTU ve Süleyman Demirel Üniversitelerinde jeofizik mühendisliği bölümü kapatılmıştır.
İTÜ, Ankara, Cerrahpaşa ve Dokuz Eylül Üniversitesi de kontenjanını minimuma indirmiştir. 23 yıl önce 465 olan kontenjan, bugün 91’e düşmüştür. Ünsal, “Deprem kuşağındaki Türkiye için bu durum çok trajik” diyor.
12 Üniversite Kapatmak Zorunda Kaldı
Jeoloji mühendisliği konusunda da benzer bir tablo söz konusu. 2002 yılında 23 üniversitede eğitim verilirken, Akdeniz, Cumhuriyet, Çanakkale 18 Mart, Erciyes, Kocaeli, Mersin, Osmangazi, Pamukkale, Selçuk, Süleyman Demirel ve Van Yüzüncü Yıl dahil 12 üniversite bu bölümü kapatmak zorunda kalmıştır. 23 yıl önce 1345 jeoloji mühendisliği kontenjanı varken, şimdi bu sayı sadece 256’ya düşmüştür. Dolu olmayan kontenjan sayısı ise 58’dir.
Devlet Müdahale Etmeli
Ünsal, “Devlet, acil olarak istihdam politikasını gözden geçirmeli ve nitelikli öğrencilerin bu bölümlere yönelmesini sağlayacak bir sistem kurmalıdır” diyor. Türkiye’nin bir deprem ülkesi olmasına rağmen bu bölümlerde istihdam sağlanmaması, kontenjanların düşmesine rağmen dolmamasına neden oluyor.
300.000 Barajın Risk Altında
Ünsal ayrıca, Türkiye’de 300.000 baraj bulunduğunu ve jeofizik ve jeoloji mühendisliğinin barajların güvenliği için hayati öneme sahip olduğunu vurguluyor. Bu mühendislik dallarının ihmal edilmesinin ciddi riskler doğurabileceğini belirtiyor.
Nitelikli Öğrencilerin Kaybı
Öte yandan, ODTÜ ve İTÜ gibi nitelikli üniversitelerde jeoloji-jeofizik mühendisliğine giren öğrenciler, yatay geçiş yoluyla diğer mühendislik bölümlerine geçiş yapıyorlar. Bu durum, jeoloji-jeofizik mühendisliği alanının niteliğini zayıflatıyor ve nitelikli akademisyen yetişmesini engelliyor.
Alarm Veren Rakamlar
Fırat Üniversitesi’nde 2023 ve 2024 yıllarında açılan jeofizik mühendisliği kontenjanlarının tamamı boş kalmıştır. Çukurova Üniversitesi’nde ise 2023 ve 2024 yıllarında açılan kontenjanların %80,8’i ve %100’ü boş kalmıştır. KTU’de 2023 ve 2024 yıllarında açılan kontenjanların %75’i ve %100’ü boş kalmıştır. Akdeniz Üniversitesi’nde de 2022, 2023 ve 2024 yıllarında açılan kontenjanların %85,7’si, %85,7’si ve %56,3’ü boş kalmıştır. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi’nde 32 yıl önce açılan jeoloji mühendisliği bölümünde sadece 15 öğrenci bulunmaktadır. 2023 ve 2024 yıllarında açılan kontenjanların %90,9’u ve %100’ü boş kalmıştır.
Dolu Kontenjanlar
Ancak bazı üniversiteler, kontenjanları düşürerek kontenjanlarını %100 doldurabilmişlerdir. İTÜ, Ankara, ODTÜ, İstanbul Cerrahpaşa ve Hacettepe Üniversiteleri son üç yılda jeoloji ve jeofizik mühendisliği kontenjanlarını %100 doldurabilmiştir.
Jeofizik Mühendisliği Son 3 Yıl Öğrenci Sayısı
Son üç yılda 208 üniversiteden sadece 4’ünde jeofizik mühendisliği bölümü açılmıştır. Ankara Üniversitesi, kontenjanını %100 doldurabilmiştir. Dokuz Eylül Üniversitesi’nde ise kontenjanlar %81 boş kalırken, 2024 yılında kontenjanı %100 düşürülerek kontenjanlar dolu hale getirilmiştir. İTÜ’de kontenjanlar %100 doluyken, İstanbul Cerrahpaşa Üniversitesi 2024 yılında açtığı kontenjanları %100 doldurabilmiştir.
Deprem Bilimleri Kontenjanları Düşüyor
23 yıl önce jeofizik mühendisliğine 9 üniversite 465 öğrenci alırken, bugün sadece 4 üniversite 91 öğrenci almaktadır. Jeoloji mühendisliğinde ise 23 yıl önce 23 üniversite 1345 öğrenci alırken, bugün 11 üniversitede 256 öğrenci kontenjanı bulunmaktadır. Bu kontenjanın 58’i de boş kalmıştır.
Mezuniyet Sonrası İşsizlik
Cumhurbaşkanlığı ÜniVer Raporu’na göre, jeoloji mühendisliği mezunlarının %58,3’ü, jeofizik mühendisliği mezunlarının %62,9’u işsiz kalmaktadır. Jeoloji mühendislerinin ortalama maaşı 42-50 bin TL, jeofizik mühendislerinin ortalama maaşı ise 35 bin TL-51 bin TL arasındadır.
