2001 Krizi: 5 Günlük Çöküş
2001 krizinin yaşandığı 5 günlük süre zarfında, Türk ekonomisi çöküşün eşiğine geldi. O dönemde Halkbank Genel Müdürlüğü görevini yürüten Yenal Ansen, yaşananları şöyle anlattı:
19 Şubat Pazartesi: Piyasalarda sallantılar başladı. Merkez Bankası, özel bankalara 7,6 milyar dolar sattı. Borsa düştü ve gecelik faiz %45’e, repo ise %500-750’ye yükseldi. Kamu ve Fon bankalarına para verilmiyordu.
20 Şubat Salı: Gecelik faiz %500’e, repo faizi de %3.000’e fırladı. Özel bankalar döviz talebinde bulundu ve kamu bankalarındaki fonlarını çekmek istedi. Hazine, IMF’nin baskısıyla yabancı fonları korumak için döviz kurunu yükseltmedi.
21 Şubat Çarşamba: Merkez Bankası piyasaya para vermedi. Gecelik faiz %7.500’e yükseldi. Özel bankalar 3 milyar dolar döviz topladı ve dolar kuru 670.000 liradan 1 milyonu aştı. Kamu bankalarının elini rahatlatmak için swap istedik ancak Hazine ve Merkez Bankası’nın telefonları kapalıydı.
22 Şubat Perşembe: Hazine’nin vade günüydü ve yabancılara ödeme yapıldı. Yabancılar ödemelerini TL’ye çevirerek Türkiye’den ayrıldı. Sabit kur rejimi sona erdi ve dalgalı kur sistemine geçildi. Moody’s, Türkiye’nin notunu düşürdü.
23 Şubat Cuma: Saat 13.00’te kamu bankalarına swap yasağı kaldırıldı. Gecelik faizler %400-800’e, repolar ise %1.325’e indi. Resmi dolar kuru 1.072 TL, serbest piyasada ise 850-900 TL olarak belirlendi. Merkez Bankası Başkanı Gazi Erçel cumartesi günü, Hazine Müsteşarı Selçuk Demiralp ise pazartesi günü istifa etti.
Ansen, kriz sırasında yaşanan spekülasyonların kamu kaynaklarının özele aktarılmasına yol açtığını ve 30.000 firmanın borç yükü altında kaldığını söyledi. Ayrıca, son iki yılda yaşanan ekonomik krizin halkın hayat standardını 2001’den daha kötü bir duruma getirdiğini belirtti.
