YUNUS Emre Enstitüsü, yıllar önce Kültür Bakanlığı’na bağlı olarak “Türkiye’nin itibarını yükseltmek ve yabancılara Türkçe öğretmek” amacıyla kurulmuştu. Ancak son zamanlarda iki üst düzey yöneticinin istifası, ardından da 8 yöneticinin yolsuzluk iddialarıyla tutuklanması Enstitü hakkında tartışmalara yol açtı.
En dikkat çekici gelişme ise Enstitü’nün son başkanı Şeref Ateş’in hakkında arama kararı çıkarılınca Almanya’ya kaçması oldu.
Enstitü’nün Almanya ayağındaki incelemeler, 66 ülkede 92 ofisi bulunan vakıfta 2020-2023 yılları arasında yaklaşık 20 milyon Euro’luk sahte fatura vurgunu yapıldığı iddialarına yol açtı.
Önceki Başkan Şeref Ateş, Noel’den iki gün önce 22 Aralık’ta Almanya’ya giderken “Kırmızı Alman pasaportu” kullandı. Çifte vatandaşlığı sayesinde bu belgeye sahipti. Soruşturma kapsamında Köln ve Berlin’deki vakıf merkezleri incelendi. Ayrıca iki vakıf çalışanının iki yıl önce çantalarla Ankara’dan Köln’e 240 bin Euro’dan fazla para getirirken yakalandığı ortaya çıktı.
Ankara’dan daha önce de Türkiye’den nakit Euro’ların “diplomatik statü”deki görevlilerce Almanya’ya getirildiği öğrenildi. Miktarın milyonlarla ifade edildiği belirtiliyor. Almanya’ya bir kişinin nakit 10 bin Euro’dan fazla getirmesi yasak. Banka havaleleri dururken, elden getirilen paraların miktarı ve nerelere dağıtıldığı belli değil.
Almanya’da bulunan ve 2016-2023 yılları arasında Vakıf Başkanlığı yapan Ateş’in Köln’de olduğu öğrenildi. Yakınları, “Tedavi için orada” derken, Enstitü’nün Köln çalışanları, Ateş’in görevden alınmadan önce de Köln’de olduğunu ve ağır bir rahatsızlığı bulunmadığını ifade ediyorlar.
Köln’de bazı görevlilerin usulsüz diye belge imzalamadıkları ve görevden alma veya istifaların yaşandığı söyleniyor.
Köln, Berlin ve Brüksel ile diğer ülkelerdeki Enstitü çalışanlarının yarısı Ankara’dan atanıyor ve diplomat statüsü veriliyor. Bu kişilerin dışındaki personelin yarısı ise Almanya’dan yine AKP’ye yakın isimler arasından işe alındı. Hepsinin maaşları Ankara’dan ödeniyor ve vakfın geliri olmadığı için ülke kaynakları harcanıyor.
Firari eski Başkan Şeref Ateş’in avukatı, “Ateş, Haziran 2024’te görevden alındı ancak aynı ay ona teşekkür plaketi verilmişti” diyerek müvekkilini savundu.
Ateş’in Köln’de yerleşik bir gurbetçi ailenin oğlu olduğu belirtildi. Malvarlığı ise şöyle sıralandı:
Bir yetkili ise Ateş hakkındaki suçlamalar hakkında şu yorumu yaptı: “Suçlanan eski Başkan Şeref Ateş ancak parayı götürenler yurt içinde. Her şeyi ona yıkmaya çalışıyorlar.”
Yurt dışına para götürürken yakalanan M.Ç. ve S. isimli iki erkek çalışanın, Türkiye’de tutuklanan 8 kişi arasında olduğu belirtiliyor. Tutuklananlar arasında Ankara’daki vakfın sekreteri olan bayan S. ve Ateş’in özel kalemi olan bayan M.D. de bulunuyor.