Türk Dil Kurumu’nun “Yılın Kelimesi” Seçimi Üzerine Tartışma
Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından yapılan bir anket sonucunda “kalabalık yalnızlık” kavramı “yılın kelimesi” seçilmişti. Ancak ünlü tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı, bu kavramın literatürdeki doğru kullanımının “yalnız kalabalık” olması gerektiğini belirtti.
Ortaylı, TDK’nın bu tür kelime seçimlerini geniş çaplı bir araştırma veya akademik inceleme yapmadan gerçekleştirdiğini savundu. Kelimelerin anlam derinliği ve doğru kullanımının göz ardı edilmesinin dile zarar verdiğini ifade etti.
“Kalabalık Yalnızlık” Kavramının Kökeni
Ortaylı, “kalabalık yalnızlık” teriminin, sosyolog David Riesman’ın 1950’lerde yayınladığı “Yalnız Kalabalık” adlı eserine dayandığını söyledi. Bu eserde kullanılan kavram, özellikle modern toplumların bireysel yabancılaşma sürecini açıklamak için önemli bir yer tutmaktadır. Ortaylı, TDK tarafından önerilen terimin bu sosyolojik bağlamla uyumsuz olduğunu dile getirdi.
Yeni Öneri
Ortaylı, “kalabalık yalnızlık” yerine “yalnız kalabalık” veya “münzevi kalabalık” gibi terimlerin daha anlamlı olacağını savundu. Bu tür ifadelerin dilin hem estetiğine hem de anlam bütünlüğüne uygun olacağını belirtti.
Ortaylı, TDK’nın dilde doğru kelime seçimleri yapmadığını ve bu durumun 1940’lerden beri devam eden bir sorun olduğunu söyledi. Kelimelerin halk arasında yaygın olarak kullanılmasının mümkün olduğunu, ancak akademik çevrelerde daha dikkatli bir dil kullanımına ihtiyaç olduğunu vurguladı.
