2024’te Türkiye ekonomisi enflasyonun etkilerini derinden hissetti ve birçok ürün ve hizmetin fiyatı önemli ölçüde arttı. Akaryakıttan doğalgaza, toplu taşımadan alkol ve sigaraya kadar pek çok sektörde zamlar peş peşe geldi.
Mayıs 2023 seçimlerinden önce doğalgaz tüm konutlara bir ay ücretsiz verildi ve 2024 Nisan’ına kadar 25 metreküpe kadar tüketim faturalandırılmadı. Ancak seçimlerden sonra doğalgaza zam geldi. 1 Ağustos 2024’ten itibaren konutlarda kullanılan doğalgaz fiyatı yüzde 38, serbest tüketicilerin kullandığı doğalgaz fiyatı ise yüzde 33,1 arttı.
2024’ten itibaren 1 Temmuz’dan önce konut kiralarında yüzde 25 olan tavan zam oranı kaldırıldı. Bu tarihten sonra kira artışları enflasyon oranlarına ve TÜFE’ye göre belirlendi. Temmuz ayında kira artışı yüzde 65,07 iken, Ağustos’ta yüzde 65,93’e çıktı. Eylül’de yüzde 64,91, Ekim’de yüzde 63,47, Kasım’da ise yüzde 62,02 seviyelerine ulaştı.
2024’te elektrik tarifelerinde de artışlar yaşandı. Temmuz ayında mesken abone grubunun elektrik tarifesi yüzde 38, tarımsal faaliyetlerde kullanılan elektrik fiyatı yüzde 30, kamu ve özel hizmetler sektörünün elektrik fiyatı ise yüzde 38 arttı.
2024’te köprü ve otoyol geçiş ücretleri üç kez zamlandı. İstanbul’daki 15 Temmuz Şehitler ve Fatih Sultan Mehmet köprülerinde, otomobiller için tek yön geçiş ücreti 8,5 TL’den 33 TL’ye, Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nde ise 19 TL’den 70 TL’ye yükseldi. Avrasya Tüneli, Osmangazi Köprüsü ve 1915 Çanakkale Köprüsü’nde de benzer oranlarda zamlar yapıldı.
2024 sonu itibarıyla akaryakıt fiyatlarında ciddi artışlar görüldü. 31 Aralık 2023’te motorinin litre fiyatı 37,15 TL, benzinin litre fiyatı 34,53 TL, LPG’nin litre fiyatı ise 18,80 TL idi. 2024 yılı sonunda motorin 43,91 TL, benzin 43,14 TL, LPG ise 26,79 TL olarak belirlendi. Bu durumda, motorine yüzde 18,19, benzine yüzde 24,93, LPG’ye ise yüzde 42,5 zam yapılmış oldu.
2024’te özel üniversitelerde yıllık kayıt ücretleri 1 milyon TL’nin üzerine çıktı. Ayrıca, bazı özel liseler de yüzde 300’ü aşan oranlarda zam yaptı. Milli Eğitim Bakanlığı, özel liselerin ara sınıflarındaki öğrencilere zam sınırlaması getirirken, yeni kayıtlarda okullara herhangi bir kota koymadı.
2024’te sigaraya yapılan ÖTV artışları, enflasyon ve döviz kuru etkisiyle sigara fiyatlarını artırdı. 31 Aralık 2023’te en ucuz sigara 45 TL’den satılırken, 2024 sonunda bu fiyat 60 TL’ye çıktı. Bu da yıllık yüzde 33,3 oranında bir artışa işaret ediyor.
2024’te yeniden değerleme oranı yüzde 58,46 olarak belirlendi. Bu oranla birlikte pasaport, sürücü belgesi ve kimlik kartları gibi bazı resmi belgelerin harçları arttı. Örneğin, üç yıldan uzun süreli pasaport harcı 5.044 TL’den 8.625 TL’ye çıktı, sürücü belgesi ücreti ise 624 TL’den 990 TL’ye yükseldi.
TÜİK verilerine göre, 2024 yılında en çok artan harcama kalemleri arasında taze sebzeler, doğalgaz ve kira ücretleri yer alıyor. Örneğin, taze sebzelerde artış oranı yüzde 125,78, doğalgaz ücretlerinde ise yüzde 124,65 olarak belirlendi. Ayrıca, üniversite eğitimi, eğitim giderleri ve çocuk bakım hizmetlerinde de yüksek artışlar görüldü.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, 2025 yılı için asgari ücreti 22.104 TL olarak açıkladı. Ancak, enflasyon ve özellikle enerji ile gıda fiyatlarındaki artışlar, asgari ücret artışının haneler üzerindeki mali baskıyı hafifletmede yetersiz kaldığını gösteriyor.
