Ali Can POLAT
Darphane Genel Müdürlüğü, Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’nde (UTTS) ısrarını sürdürüyor. Ancak bu konuda açılan davalar, tüketici derneklerinin itirazları ve uzmanların yetersizlik vurguları görmezden geliniyor.
Darphane, konuyu haberleştiren gazeteyi dava etmekle tehdit etti. Gazetemiz yalan haberle itham edilirken, haberlerimiz yalanlanamadı. Aksine, işletici şirket Terratek’in üç yıldır vergi ödemediği ve 2023’te 43 milyon lira zarar ettiği kabul edildi.
Darphane “şeffaf bir süreç” yürüttüğünü iddia etse de, ihaleyle ilgili bilgiler edinmek zor. Terratek’in UTTS işletim hakkını 2,4 milyar TL karşılığında beş yıllık aldığı belirtiliyor.
Firma Teknik İflasın Eşiğinde
Beş milyon lira sermayeyle kurulan Terratek’in 43 milyon lira zarar etmesi “teknik iflas” olarak değerlendiriliyor. Vergi uzmanları, ihale için şirketin 100 milyon lira teminat mektubu verdiğini, teknik iflasın eşiğindeki bir şirkete hangi bankanın bu mektubu verdiğini sorguluyor.
Maliye Bakanlığı’nın ihale için cihazlara yönelik amortisman oranını yüzde 20’den yüzde 50’ye çıkarması, “Bu cihazları alın, iki yılda gider gösterin, maliyetiniz olmasın” mesajı olarak yorumlanıyor.
Uzmanlar, Darphane’nin bu sistemden ne kadar kâr ettiğinin açıklığa kavuşmasını istiyor. Devlet Planlama Teşkilatı’ndan eski isimler, ihaleyi “etik olmadığını” belirterek yorumluyor.
İhaleyi Aldığı Yıl Zarar Açıkladı
Türkiye’deki yaklaşık 30 milyon araca UTTS takma işini alan Terratek, DİAS Şirketler Grubuna ait. DİAS, IC Holding sahibi İbrahim Çeçen’in oğlu Murat Çeçen’indir. Darphane, ihaleyi 2023 Ekim’inde yaptığını belirtti. Son üç yıldır zarar açıklayan şirket, ihaleyi kazandığı 2023’te 43 milyon TL zarar etti. 100 milyon TL’lik teminat mektubu aldığı iddia ediliyor.
Troller İş Başında
Darphane’nin açıklamasının ardından iktidar trolleri savunmada. Troller, “Vatandaşa etkisi yok, şirketlere masraf çıkarıyor” diyor. Kullanıcılar, “Vatandaş da takmak zorunda kalacak. Artı KDV’siyle 1810 TL. Yılbaşından sonra da zamlanacak. Vatandaşa etkisi yok mu?” diye tepki gösteriyor.
Profesör Durmuş’un Yorumu
Kamu Maliyesi Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Durmuş, “Vergi ödemeyen, üç yıldır zarar yazan bir şirkete böyle büyük bir sistem vermek komik. Açıkça şirket için rant yaratılmaya çalışılmış” diyor.
